Wet Bopz
Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen
Ouderen die dementeren en niet meer alleen kunnen thuisblijven, verhuizen meestal naar een psychogeriatrische afdeling van een verpleeg- of verzorgingshuis. In de meeste gevallen gebeurt dit zonder al te grote problemen met begeleiding van familie, huisarts en andere zorgverleners.
Gedwongen opname
Maar soms bestaat daartegen grote weerstand, terwijl de dementerende oudere zich verwaarloost en een last of gevaar wordt voor zijn omgeving. Dan is zo’n verhuizing eigenlijk onafwendbaar en kunnen zij gedwongen worden opgenomen.
Er zijn twee mogelijkheden:
- de oudere stemt niet in met opname, maar toont geen verzet. Opname kan plaatsvinden.
- de oudere verzet zich hevig. Dan kan opname worden gerealiseerd door een rechterlijke machtiging -of in een crisissituatie- een inbewaringstelling van de burgemeester.
Wet Bopz
Gedwongen of onvrijwillige opname en behandeling is geregeld in de Wet Bopz. Deze wet is mede van toepassing op mensen met een geestelijke stoornis en op dementerende ouderen. Wanneer iemand door zijn ziekte een gevaar is voor zichzelf, anderen of zijn omgeving, kan hij zonder toestemming worden opgenomen en behandeld.
Interne rechtspositie
De wet beschrijft op welke gronden iemand gedwongen kan worden opgenomen en wat de opnameprocedures en de rechten van de patiënt zijn tijdens verblijf in de instelling – de zogenoemde interne rechtspositie. Een aantal belangrijke punten hieruit:
Als iemand gedwongen is opgenomen, wordt een behandelingsplan of zorgplan opgesteld. Hiermee moet de patiënt, zijn familie of wettelijke vertegenwoordiger instemmen.
De patiënt – en bij diens wilsonbekwaamheid de familie – beslist zelf en kan bij de behandeling niet worden gedwongen tot:
- afzonderen en insluiten in een éénpersoonskamer
- beperking van de bewegingsvrijheid met een onrustband, bedhek of verpleegdeken
- medicatie
- toediening van voeding en/of vocht
Als een patiënt zich verzet tegen één van deze vier punten – terwijl dit voor zijn behandeling wel nodig is – kan een arts alleen tot gedwongen behandeling overgaan als de patiënt een gevaar is voor zichzelf of de omgeving.
IGZ
De Inspectie voor de Gezondheidszorg houdt toezicht op de juiste uitvoering van de wet.
Meer informatie:
Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport
Afdeling Publieksvoorlichting
Postbus 20350
2500 EJ Den Haag
Telefoon: 070 – 340 78 90
Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ)
Postbus 16119
2500 BC Den Haag
Telefoon: 070 – 340 79 11